Rozwód z obywatelem Ukrainy

Wzrost liczby rozwodów z obywatelami Ukrainy jest naturalną konsekwencją trendu przeciwnego. Od kilku lat bowiem można odnotować wyraźny wzrost małżeństw polsko – ukraińskich (o warunkach formalnych jakie należy spełnić przy zawieraniu związku małżeńskiego polsko – ukraińskiego pisałam w artykule TUTAJ>>)

Każdego roku przybywa do Polski tysiące imigrantów. Przyjeżdżają w poszukiwaniu lepszego życia. Obecna sytuacja wojenna dodatkowo zwiększył ten ruch. Dotyczy on głównie Ukraińców, a dokładniej – Ukrainek. Podejmują oni / one w Polsce nie tylko pracę, ale także zawierają małżeństwa i się rozwodzą. To naturalne.

Rozwód obcokrajowców w Polsce

Zanim przejdę do tematu rozwodu z Ukraincem / Ukrainką drobne zastrzeżenie. Otóż sprawy, w których występuje wątek transgraniczny, są z natury rzeczy bardziej skomplikowane od lokalnych, w których wszystkie strony są obywatelami polskimi.

W tej grupie znajdą się zarówno przypadki, w których jedna ze stron jest obywatelem innego kraju, jak też sytuacje, w których obie strony są obywatelami kraju trzeciego (np. tylko Ukrainy), bądź nawet krajów trzecich (np. Litwy i Ukrainy).

Bywa bowiem tak, że obcokrajowcy, którzy zdecydowali się na rozstanie, nie mają możliwości uzyskania rozwodu w swoim kraju, przez co chcieliby się o niego ubiegać w Polsce. Przyczyną być właśnie sytuacja wojenna, a jaką mamy właśnie do czynienia, jednak warto wiedzieć, że akurat obywatele Ukrainy nie będą mogli wziąć rozwodu w Polsce – mogą to zrobić wyłącznie na Ukrainie.

Rozwód Ukraińców w Polsce – na co zwrócić uwagę?

Jak już wspomniałam wcześniej, obywatele Ukrainy mogą wziąć rozwód tylko na Ukrainie. Jednak będzie inaczej, jeżeli jeden z małżonków ma obywatelstwo polskie.

Rozwód w Polsce czy na Ukrainie?

Podstawowe pytanie dla rozwodzących się małżonków brzmi: w jakim państwie będzie toczyć się sprawa o rozwód?

Aby odnaleźć odpowiedź na to pytanie powinniśmy zajrzeć do Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych sporządzona w Kijowie dnia 24 maja 1993 r., której treść jest do pobrania na tej stronie>>

Odwołując się do zapisów ww. Umowy przy wyborze kraju, w którym będzie toczyć się sprawa o rozwód możemy posłużyć się dwoma zasadami.

Kryterium obywatelstwa w ustalaniu miejsca rozwodu

Zasada nr 1

Art. 26 ust. 1 

Rozwód podlega prawu tej Umawiającej się Strony, której obywatelami są małżonkowie w chwili wszczęcia postępowania.

Od obywatelstwa stron zależy przed jakim sądem będzie rozpoznawana sprawa o rozwód. Oznacza to, że jeżeli małżonek pochodzący z Ukrainy przyjął polskie obywatelstwo, to sprawa będzie się toczyć przed Sądem Okręgowym w Polsce. 

Zasada nr 2

Art. 26 ust. 2 

Jeżeli w chwili wszczęcia postępowania jeden z małżonków jest obywatelem jednej Umawiającej się Strony, drugi zaś – obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, rozwód podlega prawu tej Umawiającej się Strony, na której terytorium mają oni miejsce zamieszkania. Jeżeli jeden z małżonków ma miejsce zamieszkania na terytorium jednej Umawiającej się Strony, a drugi na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, właściwe jest prawo tej Umawiającej się Strony, przed której organem toczy się postępowanie.

Zgodnie z zasadą nr 2, decydujące dla wyboru sądu pomiędzy obywatelem Polski i Ukrainy będzie ich miejsce zamieszkania.

Jeżeli każde z nich będzie mieszkać w Polsce, to sprawa będzie rozpoznawana w Polsce. Kiedy jedno z nich mieszka w Polsce, a drugie na Ukrainie, rozwód odbędzie się w kraju, w którym została wszczęta jako pierwsza sprawa o rozwód.  

Rozwód z obywatelem Ukrainy w Polsce

Jeżeli rozwód polsko – ukraiński ma odbyć się w Polsce, to należy wybrać Sąd Okręgowy właściwy wg miejsca zamieszkania małżonków. Szczegółowe zasady wyboru Sądu w sprawie o rozwód już opisałam w tym blogu. Znajdziesz je tutaj >>

W mojej praktyce adwokackiej spotkałam się także z sytuacją, w której małżeństwo polsko – ukraińskie nigdy nie mieszkało wspólnie ani na terytorium Polski, ani Ukrainy. Zależało im jednak na tym, aby przeprowadzić sprawę o rozwód w Polsce.

Taki rozwód jest możliwy do przeprowadzenia w Polsce jak najbardziej. Należy zwrócić się z wnioskiem od Sądu Najwyższego z prośbą o wyznaczenie właściwego sądu do rozpoznania sprawy o rozwód w Polsce.

Niestety procedura wyboru sądu do rozpoznania sprawy o rozwód przez Sąd Najwyższy potrafi wydłużyć proces rozwodowy o kilka miesięcy. 

Rozwód z obywatelem Ukrainy w Ukrainie

A co się dzieje, jeśli małżonkowie mieszkają na Ukrainie? Prawo ukraińskie przewiduje dwa sposoby uzyskania rozwodu. Pierwszym z nich jest procedura w urzędzie stanu cywilnego, natomiast drugim postępowanie sądowe. Przyjrzyjmy się w skrócie tym dwóm rodzajom postępowania.

Rozwód z Ukraińcem w urzędzie stanu cywilnego

Bez wątpienia jest to znacznie prostsza procedura niż ta, którą przewiduje polskie prawo rodzinne. Po spełnieniu określonych przesłanek małżonkowie mogą uzyskać rozwód po prostu w urzędzie.

Jakie warunki muszą zostać spełnione? Przede wszystkim konieczne jest złożenie zgodnego wniosku podpisanego przez oboje małżonków. Ale warunkiem jest to, że małżonkowie nie posiadają potomstwa oraz oboje mają pełną zdolność do czynności prawnych.

Rozwód na Ukrainie małżonkowie mogą otrzymać także wtedy, kiedy pomiędzy nimi istnieje spór dotyczący podziału majątku.

Rozwód z Ukraińcem w ukraińskim sądzie

Rozwód w ukraińskim sądzie wymaga oczywiście wniesienia pozwu o rozwód. Następnie sprawa toczy się podobnie do polskiej procedury rozwodowej. Sąd przeprowadza postępowanie, podczas którego ocenia materiał dowodowy i wydaje wyrok.

Uwaga: uzyskanie rozwodu jest niemożliwe, jeżeli żona jest w ciąży, a także, gdy nie minął jeden rok od urodzenia dziecka, za wyjątkiem następujących sytuacji, w których z aktu urodzenia dziecka wynika, że mąż nie jest jego ojcem; jeden z małżonków popełnił przestępstwo na szkodę drugiego; poczęte dziecko zostało uznane przez innego mężczyznę.

Uwaga druga: małżonkowi, który wniósł pozew, przysługuje miesięczny termin na cofnięcie powództwa.

Rozwód z Ukraińcem a dziecko

Spawa się komplikuje, jeżeli rozwodzisz się z Ukraińcem, czy Ukrainką, i macie wspólne małoletnie dziecko. Musisz wówczas uregulować prawne kwestie z nim związane na drodze sądowej. Mam na myśli wysokość alimentów, a także o ustalenie kontaktów i rozstrzygnięcie dotyczące władzy rodzicielskiej.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej byłego małżonka

Jeśli Twój ukraiński małżonek nie mieszka w Polsce, ograniczenie władzy rodzicielskiej może okazać się bardzo ważną i konieczną rzeczą. Dlaczego?

Ponieważ nie będzie go przy dziecku wtedy, kiedy trzeba podjąć istotną decyzję w sprawach dotyczących małoletniego. W takich sytuacjach powinieneś mieć możliwość podejmowania samodzielnych decyzji, a nie wraz z byłym małżonkiem, którego adresu zamieszkania możesz nawet nie znać i nie mieć z nim żadnego kontaktu.

Sposób wykonywania kontaktów z dzieckiem

Bez wątpienia trzeba także przemyśleć sposób kontaktu byłego małżonka z dzieckiem. Jeśli nie mieszka już w Polsce to taki kontakt z dzieckiem może być niezwykle trudny. Jak sobie wówczas wyobrazić wspólne spędzanie weekendów, czy też czasu po zajęciach. Zapewne koniecznie okaże się ustalenie dłuższych okresów kontaktów, na przykład w wakacje, ferie i święta.

Gdzie można przeprowadzić rozwód z Ukraincem?

Wspomniałam już wcześniej, że w Polsce jedynym właściwym organem w zakresie orzekania rozwodu jest Sąd Okręgowy. Ten, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu.

Jeśli zaś powyższe przypadki nie występują, wtedy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.

Masz jakie pytania? Potrzebujesz mojej pomocy? Zapraszamy do kontaktu!

autor:

Aleksandra Przecherska-Baranowska
adwokat

Zdjęcie w poście pochodzi z Unsplash

***

Ślub z obywatelem Ukrainy

Polsko – ukraińskie małżeństwa lub małżeństwa obywateli Ukrainy w Polsce są coraz popularniejsze.

Niestety, aby móc wziąć ślub cywilny nie wystarczy jedynie zarezerwować termin w Urzędzie Stanu Cywilnego, trzeba założyć sprawę w sądzie… [Czytaj dalej…]