Najczęściej temat alimentów kojarzymy z obowiązkiem ojca wobec swojego dziecka. Rzadziej jako obowiązek matki. Ale założę się, że wiele osób nie jest świadomych tego, że w pewnych okolicznościach obowiązek alimentacyjny ciąży także na dziadkach. Alimenty od dziadków to alimenty takie same, jak od rodzica.

Kiedy i w jakiej wysokości?

Dziś właśnie kilka zdań na ten temat.

Kiedy można żądać alimentów od dziadków

Obowiązek utrzymania dzieci obciąża w pierwszej kolejności rodziców. Mówi o tym wyraźnie kodeks rodzinny o opiekuńczy: 

Art. 133. § 1.[Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka] Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Dopiero w dalszej kolejności są do tego zobowiązani dziadkowie i to tylko po spełnieniu określonych przesłanek.

Pamiętaj!

Jeżeli np.: ojciec nie płaci alimentów, to wcale nie oznacza, że „z automatu” będą je płacić dziadkowie!art. 132. [Zobowiązany w dalszej kolejności] Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Dziadkowie mogą być zobowiązanie do płacenia alimentów na wnuki w następujących sytuacjach:

– gdy jeden z rodziców nie żyje;

– gdy jeden z rodziców nie jest w stanie regulować alimentów na dziecko;

– gdy uzyskanie alimentów od jednego z rodziców jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami;

Sprawdźmy teraz, co oznaczają te warunki.

– Śmierć jednego z rodziców –

Samotne wychowywanie dzieci to nie tylko wielka odpowiedzialność, ale także ogromny ciężar finansowy.

Może dojść do sytuacji, gdy z jednej pensji rodzic, który pozostał przy życiu, nie będzie mógł utrzymać swoich dzieci.

– Brak możliwości utrzymania dziecka –

Może zdarzyć się sytuacja, kiedy jeden z rodziców jest osobą niepełnosprawną lub z innych przyczyn zdrowotnych nie ma możliwości pracować, np.: przewlekła choroba.

– Nadmierne trudności w uzyskaniu alimentów –

Jeden z rodziców może nie regulować alimentów, a wszczęta egzekucja komornicza jest bezskuteczna.

Często dochodzi do sytuacji, kiedy rodzic unika płacenia alimentów, zarabia „na czarno” i pomimo wszczęcia egzekucji alimentów nie ma możliwości uzyskania zaległych alimentów.

Może do tego dojść także w sytuacji, gdy osoba zobowiązana do płacenia alimentów przebywa w areszcie lub odbywa karę pozbawienia wolności.

UWAGA!

Samo wystąpienie jednej z powyższych przesłanek, tj.: śmierć rodzica, brak możliwości płacenia alimentów czy nadmierne trudności w ich płaceniu przez jednego rodzica, nie jest wystarczające do dochodzenia alimentów od dziadków.

Dziecko powinno znajdować się w niedostatku oraz dziadkowie powinni mieć możliwości finansowe, aby opłacić alimenty na wnuka.

No właśnie i tutaj zaczyna się pytanie:

Co oznacza „niedostatek”?

Orzecznictwo nie jest jednolite w tym temacie.

Może to być sytuacja, kiedy żyjemy na granicy minimum socjalnego i nie starcza nam nawet na zapłatę czynszu za mieszkanie.

Niedostatek – w rozumieniu art. 133 par. 2 k.r.o. – polega na istnieniu takiej sytuacji, w której człowiek nie ma w ogóle lub nie ma dostatecznych własnych środków utrzymania, które mogłyby zaspokoić jego usprawiedliwione, podstawowe potrzeby (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1998 r., I CKN 242/98, LEX nr 327913).

Może to być sytuacja, kiedy możemy zapewnić dzieciom „normalnego” życia, gdzie nie dzieci mają zapewniony dach nad głową, ale także prawo do wypoczynku czy prawo do realizacji swoich zainteresowań.

Niedostatek zachodzi wówczas, gdy określona osoba nie jest w stanie z własnych zarobków i majątku zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb, przez które rozumieć należy nie tylko „minimum socjalne”, ale wszelkie koszty zapewniające normalne, godziwe życie, w tym stosowną opiekę medyczną, a nawet odpowiednią rozrywkę (Wyrok częściowy Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 8 grudnia 2016 r., II Ca 419/16, niepubl.)

Wysokość alimentów od dziadków

W każdej sprawie o alimenty konieczne jest udowodnienie zakresu usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Na ww. zakres potrzeb dziecka składają się podstawowe koszty takie jak:

• czynsz za mieszkanie (w proporcjonalnej wysokości do liczby mieszkających osób),
• opłaty za media (w proporcjonalnej wysokości do liczby mieszkających osób),
• wyżywienie,
• odzież czy
• lekarstwa.

Oprócz tego należy uwzględnić wydatki na zajęcia dodatkowe oraz prawo do wypoczynku.

Ustalając wysokość alimentów sąd będzie miał także na uwadze wysokość majątkowych możliwości dziadków. W skrócie, czy po uregulowaniu bieżących opłat pozostają im jeszcze jakieś środki, z których mogliby sfinansować alimentów na rzecz wnuków.

W sprawie o alimenty przeciwko dziadkom należy pamiętać, że mają one charakter uzupełniający wobec utrzymania przez drugiego rodzica.

Dziadkowie i rodzic nie są jednakowo zobowiązani do zaspokajania potrzeb małoletnich.

***

Nowoczesna alimentacja – co to jest?

Sąd Okręgowy orzekając o rozwodzie małżonków posiadających potomstwo ma obowiązek ustalić m.in. alimenty na dziecko oraz miejsce zamieszkania dziecka.

Najczęściej dziecko mieszka na stałe z mamą. To na Jej rachunek wpłacane są przez ojca alimenty w tej samej kwocie co miesiąc.

Czy takie rozstrzygnięcie jest sprawiedliwe? [Czytaj dalej…]